22 marca 2016 roku odbyło się robocze spotkanie w ramach prac nad Strategiczną Mapą Drogową w kierunku 26 „Działania na rzecz samokontroli, jawności i przejrzystości funkcjonowania organizacji oraz demokratycznego zarządzania w organizacjach, w tym wzmocnienia pozycji członków oraz ciał nadzorczych i kontrolnych”. O potrzebie powołania Partnerstwa 26 już pisaliśmy, więc teraz tylko krótkie podsumowanie spotkania.
Organizacje sprawdzone
Spotkanie zaczęliśmy od zapoznania się z dobrą praktyką z województwa kujawsko-pomorskiego. Tam Kujawsko-Pomorska Federacja Organizacji Pozarządowych trzykrotnie już przeprowadziła proces sprawdzania organizacji i nadania najlepszym z nich certyfikatu “Organizacja sprawdzona”. Oczywiście były i inne próby nadawania certyfikatów organizacjom. Bardzo prosimy o informacje, które z nich przetrzymały próbę czasu. Wiele wskazuje na to, że lepiej jest certyfikować organizacje lokalnie, gdzie łatwiej jest zdobyć informacje ze środowiska, w którym organizacja działa. Przeglądanie tylko dokumentów sprawozdawczych to za mało.
Samoocena
W ankiecie certyfikacyjnej pojawia się pytanie “Czy organizacja prowadzi samoocenę działalności?”. Organizacja, które sama nie kontroluje swoich działań, ma wielkie szanse zatracić swoją misję. Biznes jest sprawdzany przez mechanizmy rynkowe, administracja ma system nadzoru. W organizacji, która się nie kontroluje, łatwo zejść z wyznaczonej ścieżki. W kujawsko-pomorskiem zaproponowano również narzędzie do samooceny.
Szybko także uczestnicy skonstatowali, że tak jak w przypadku certyfikacji i tu podejmowane były próby i przygotowane narzędzia. Tomasz Schimanek wspominał narzędzia, które musiały przejść organizacje w projekcie DemNet, Katarzyna Sadło wspomniała o narzędziu w ramach projektu “Jawnie, Przejrzyście, Odpowiedzialnie”. Również BORIS przygotował narzędzie (właściwie dwa podobne) do samooceny (Samoregulacja kluczem do rozwoju) w obszarze zarządzania.
Certyfikacja rządowa
Obok działań oddolnych mamy też do czynienia z działaniami rządu, który poprzez swojego pełnomocnika zwracał uwagę na wzmocnienie obowiązków samoregulacyjnych sektora obywatelskiego, w tym wymagań́ transparentności finansowej, zaś w materiałach na konferencję z 23 marca wręcz pisze o certyfikacji działalności OPP. Trudno powiedzieć, jak to będzie wyglądało, ale niewątpliwie jakieś prace w tym obszarze będą prowadzone. Tu brak samokontroli środowiska może oznaczać tylko większy nadzór administracji.
Partnerstwo w działaniu
Zebrane organizacje zadeklarowały chęć włączenia się w działania na rzecz samokontroli, tym bardziej, że OFOP jest strażnikiem sektorowej Karty Zasad Działania Organizacji Pozarządowych, zaś Forum Darczyńców wypracowało i promuje Standardy działania fundacji korporacyjnych.
Ustalono m.in., że należy przygotować i przeprowadzić szkolenie dla członków organu nadzoru (komisji rewizyjnych i rad programowych) z zakresu podstawowej wiedzy o organizacji, koniecznej, aby dobrze wywiązywać się z podjętych zobowiązań, a także zebrać i udostępnić narzędzia i publikacje, które dotyczą samooceny w organizacjach. Prace Partnerstwa 26 będą kontynuowane. Zachęcamy osoby i organizacje zainteresowane tematem do kontaktu na adres asocjacje@ofop.eu.