Pierwsze spotkanie Komitetu (KUP) odbyło się ponad rok temu, 24 kwietnia 2015 roku. Warto więc może przypomnieć, że powstał on “w celu zapewnienia koordynacji i monitorowania realizacji umowy partnerstwa, w szczególności programów służących jej realizacji, w tym współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz z funduszy wspierających sektory morski lub rybacki“. Komitet zajmuje się wszystkimi funduszami (jeśli natkniecie się gdzieś na nazwę EFSI – to to właśnie oznacza), a przy tym zakłada względną równowagę partnerów – 1/3 administracja rządowa, 1/3 samorządy, 1/3 partnerzy spoza administracji. Tych ostatnich jest 39, w tym 9 przedstawicieli organizacji pracodawców i pracowników, 13 przedstawicieli organizacji pozarządowych, 9 przedstawicieli izb gospodarczych i 8 przedstawicieli środowisk akademicko-naukowych.
Strategia Odpowiedzialnego Rozwoju i przyspieszenie realizacji programów operacyjnych w ramach UP
Rząd pracuje nad Strategią (SOR), która ma pełnić funkcję Średniookresowej Strategii Rozwoju, co pociągnie za sobą oczywiście i aktualizacje strategii horyzontalnych (w tym zapewne i Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego). Przekładać się to będzie również na zmiany w Umowie Partnerskiej (UP) i w poszczególnych Programach Operacyjnych (PO). Przygotowanie pakietu zmian UP i PO, oraz rozpoczęcie renegocjacji z KE ma nastąpić pod koniec czerwca. Oznacza to w istocie, że zmiany w PO będą następowały równocześnie z konkretyzacją SOR, czyli na prawdziwe konsultacje publiczne i kaskadowość w pracy nad dokumentami strategicznymi nie bardzo mamy co liczyć. Będzie to walka na kilku frontach.
Tym bardziej, że sprawozdanie z realizacji UP za lata 2014-2015 nie jest zbyt optymistyczne. Wiele się na to złożyło – opóźnienia w podpisaniu UP, konieczność spełnienia warunków ex ante, zawirowania w związku z reorganizacją ministerstw. Nie zmienia to faktu, że kontraktacja po dwóch latach w Celu Tematycznym 9 (promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją) na poziomie 0,15 budzi obawy. Jedną z odpowiedzi na problemy jest powołanie podkomitetu ds. efektywności funduszy UE 2014-2020 i rekomendowanie przez KUP instytucjom zarządzającym PO utworzenie analogicznych grup roboczych przy Komitetach Monitorujących (KM). Organizacje pozarządowe powinny chyba zadbać, aby w powstających grupach znaleźli się przedstawiciele NGO.
Równość szans i Podkomitet ds. Zdrowia
W trakcie dyskusji nas sprawozdaniem dało się słyszeć głosy organizacji pozarządowych.
- Agata Gawska i Piotr Kowalski zwracali uwagę na podsumowanie audytów dostępności architektonicznej i elektronicznej z poprzedniego okresu programowania. Wyniki audytów dostępności z poprzedniego okresu programowania są zatrważające – ponad 50% inwestycji nie zapewnia możliwości korzystania z nich przez osoby z niepełnosprawnością ruchową (i przy okazji łamie polskie, ułomne, prawo budowlane). Trzeba zrobić wszystko, by to się nie powtórzyło w obecnym okresie (tym bardziej, że teraz już trzeba będzie bezwzględnie zwracać środki). Konieczne jest realne stosowanie “Wytycznych w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020” w konkursach, które obecnie ogłaszają Instytucje Zarządzające (IZ).
- Piotr Frączak – przy sprawozdaniu z pracy Podkomitetu ds. Zdrowia (inaczej Komitetu Sterującego ds. koordynacji interwencji EFSI w sektorze zdrowia – KS) zwrócił uwagę na problem niejasności w kwestii relacji pomiędzy Komitetem Sterującym (KS) a Komitetami Monitorującymi poszczególne PO. Wyraźne stanowisko zarówno przedstawicieli Ministerstwa Rozwoju jak i Komisji Europejskiej wskazywało, że podstawowa jest decyzja KM, KS pełni tu funkcję koordynującą i rekomendującą. Kwestia ta wymaga – jak stwierdzono m.in. w wyniku uwag przedstawicieli regionów – oceny i ewentualnej korekty.
Podkomitet ds. monitorowania zasady partnerstwa
Jednak organizacje czekały (zgłaszając tę potrzebę już na pierwszym posiedzeniu KUP) na powołanie Podkomitetu zajmującego się monitorowaniem realizacji zasady partnerstwa. Komitet tym razem nie miał uwag do tej propozycji, co oznacza, że Przewodniczący Komitetu – zgodnie z ustaleniami na Prezydium KUP – zapewne powoła odpowiedni podkomitet. Do jego zadań będzie należało:
- monitorowanie realizacji zasady partnerstwa w ramach wdrażania Umowy Partnerstwa i programów operacyjnych na lata 2014-2020;
- przygotowywanie rekomendacji w zakresie usprawniania istniejących mechanizmów stosowania zasady partnerstwa oraz prowadzenia konsultacji społecznych;
- organizowanie spotkań i warsztatów poświęconych zagadnieniom promowania zasady partnerstwa oraz obywatelskich postaw w ramach realizacji Umowy Partnerstwa.
O tym, co dalej, poinformuję…
