Od jakiegoś czasu mówi się o likwidacji Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Zaczął Pełnomocnik ds. rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, twierdząc, że FIO jest za mało obywatelskie i za bardzo rozproszone (zbyt wiele priorytetów), i że powinno przejść pod zarząd mitycznego już Narodowego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych. W oczywistym sporze kompetencyjnym (w polityce państwa obowiązuje niepisana zasada, że gdzie dwie instytucje publiczne się biją, tam obywatel traci) Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na taki pomysł się nie godziło – ograniczyłoby to kompetencje ministerstwa. I podjęto działania. Zmieniono zasady działania FIO w 2017 r. (m.in. zlikwidowano projekty wieloletnie), by wygasić funkcjonowanie Funduszu w obecnym kształcie. W Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju Fundusz Inicjatyw Pozarządowych w ogóle się nie pojawił, mimo że strategia mówi o „zwiększeniu udziału społecznego (w tym organizacji społeczeństwa obywatelskiego) w rozwoju społeczno-gospodarczym”. Co nas czeka?
Autor bloga: Piotr Frączak
Program pozytywny, czyli nie dać się wpuścić w kanał
Ideologia sektora (6)
Panuje przekonanie, że działania obywateli i organizacji, które ich reprezentują, mają charakter głównie reaktywny – są reakcją na to, że gdzieś źle się dzieje. Stąd tak ważna rola organizacji kontrolnych, o których pisaliśmy poprzednio. Jednak i organizacje usługowe, samopomocowe często w takich kategoriach są postrzegane. Jest problem, pojawia się organizacja, która go rozwiązuje, i wszyscy są zadowoleni. No, jednak nie wszyscy. Oto bowiem organizacje mają do wykonania ogromną rolę pozytywną, inicjującą. To prawda, że czasem odgrywają ją niejako przy okazji, podejmując działania reaktywne – próbowaliśmy rozwiązać ten problem, ale w obecnych warunkach systemowych to się nie udaje, trzeba więc zmienić system – jednak ta rola pozytywnego programu, jaki niosą ze sobą organizacje pozarządowe, ma znaczenie kluczowe dla rozwoju społecznego.
System reprezentacji – remanent
O tym, czym ma się zająć Zespół ds. Rozwoju Dialogu Obywatelskiego przy Radzie Działalności Pożytku Publicznego w tej kadencji, pisaliśmy już w styczniu tego roku (patrz Rozwój dialogu obywatelskiego przy RDPP). W tym czasie toczyły się (i toczą się nadal) dyskusje na temat Rady Dialogu Obywatelskiego (patrz np. Rada Dialogu Obywatelskiego – tworzymy bazę wiedzy). Jednak w ramach Rady trwały również prace dotyczące prób uporządkowania roli RDPP w tworzeniu reprezentacji sektora. Sama Rada, która jako żywo taką reprezentacją nie jest, jest jednak zaangażowana w podejmowanie decyzji, które taką reprezentację tworzą. Organizuje wybory (tak jak to miało miejsce w przypadku komitetów monitorujących) lub deleguje (ze swojego grona lub spośród zgłoszonych w otwartym naborze kandydatów) przedstawicieli do ciał dialogu (np. do Komitetu Umowy Partnerstwa). Kontynuuj czytanie
Kontrolować każdą władzę
Ideologia sektora (5)
Jest jeszcze jeden wymiar relacji państwo – organizacje. Przez wiele lat transformacji organizacje pozarządowe traktowane były jedynie jako dostarczyciel usług. Dominowało przekonanie, że jeśli już mamy własne państwo, w wolnych wyborach wyłoniliśmy włodarzy kraju i gmin, to nie ma po co na tę władzę wpływać czy ją kontrolować.
Umówmy się, że ten typ myślenia do niedawna dominował w sektorze. Co prawda już na początku tego wieku zaczęto mówić o kwestiach kontroli jako ważnym elemencie zadań sektora, jednak jeszcze w roku 2003 świadomość ta dopiero raczkowała – pokazuje to np. specjalny numer Dziękuję 7-2003. Czy coś się zmieniło? Kontynuuj czytanie
Stała Konferencja, z czym to się je?
Już niedługo odbędzie się spotkanie Stałej Konferencji ds. konsultacji Funduszy Europejskich. Ale to nie koniec. Zbliża się Stała Konferencja ds. Strategicznej Mapy Drogowej, od lat działa Stała Konferencja Ekonomii Społecznej. Ciągle jeszcze wiele osób odnosi się do tej formy organizacyjnej z dystansem. Przyzwyczajeni jesteśmy do starych form. Wszyscy oczekujemy czystych modeli – zwolennicy chcą twardych instytucji, ich przeciwnicy pełnej deinstytucjonalizacji. A przecież hybrydowość to w dużej mierze cecha dzisiejszych czasów. Pytanie, czy w powstającej hybrydzie mamy połączenie zalet czy wad modelowych rozwiązań.
Potrzebne są zmiany w reprezentacji sektora
REKOMENDACJE dla sektora obywatelskiego
wypracowane podczas
I spotkania warsztatowego dla członków/zastępców Komitetów Monitorujących RPO i POWER reprezentujących organizacje pozarządowe
Organizacje a państwo
Ideologia sektora (4)
Niebezpieczeństwo centralizmu, który jest podstawowym wrogiem oddolnego i różnorodnego społeczeństwa obywatelskiego, to tylko jeden z elementów wpływających na relacje między organizacjami pozarządowymi a państwem. Jednak podejście administracji do oddolnej samoorganizacji społecznej musi napotkać sposób widzenia tych relacji z drugiej strony. To od podejścia organizacji w dużej mierze zależy, jaki ostatecznie kształt przyjmie współistnienie państwa i społeczeństwa obywatelskiego. jak te relacje będą się układały. Czy będzie to układ partnerski, czy organizacje będą musiały walczyć o wzięcie pod uwagę ich głosu (lobbing)? Czy w relacjach dominować będą stosunki paternalistyczne (zależność), czy konflikt, gdzie siła (w tym poparcie społeczne) decydować będzie o braniu (lub nie) pod uwagę postulatów społecznych? O ostatecznie przyjętym modelu decyduje zazwyczaj siła (niezależność) organizacji i wyznawana przez nie ideologia (działania poza państwem czy w jego ramach).
Dialog w służbie zdrowia (3)
W kolejnych odcinkach będziemy próbować wypełniać treścią (lub tylko pytaniami) zaproponowany schemat opisujący system udziału obywateli w działaniach na rzecz zdrowia. Teraz jednak warto wrócić na chwilę do kwestii bieżących, a więc konsultacji Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, które trwają do końca września. Każdy obywatel, a więc i każdy pacjent, i każdy członek czy wolontariusz organizacji działających w obszarze służby zdrowia może, pewnie nawet powinien, wypowiedzieć się w kwestii planowanych działań rządu, które bezpośrednio dotyczą ochrony zdrowia.
Dialog w ochronie zdrowia (2)
Kwestię dialogu obywatelskiego w Ministerstwie Zdrowia poruszaliśmy już wcześniej. Nadszedł czas, by kontynuować ten temat. Oto zakończono ocenę wniosków o dofinansowanie w konkursie PO WER „Rozwój dialogu społecznego w ochronie zdrowia”. Dofinansowanie otrzymały Fundacja Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych na projekt Obywatele dla Zdrowia (1 345 008,00), Polskie Stowarzyszenie Pomocy Chorym na Fenyloketonurię i Choroby Rzadkie Ars Vivendi na projekt Wspólnie decydujemy – wsparcie konsultacji społecznych w ochronie zdrowia (1 754 634,72) oraz Fundacja My Pacjenci na projekt Razem dla Zdrowia (1 940 000,00) . To może być ważny impuls do budowania nowych relacji na styku organizacje pozarządowe – Ministerstwo Zdrowia.
Centralizm i lokalny autorytaryzm
Ideologia sektora (3)
Oczywiście w budowaniu systemu wartości ogromną rolę odgrywają zapatrywania ideologiczne, a także tradycje, do których się odwołujemy. Jednak nie to przesądza ostatecznie o tym, jakie wyznajemy wartości. Często wręcz przeciwnie – to wyznawane przez nas wartości determinują nasze zapatrywania i wybór tradycji, do których będziemy się odwoływać. Dlatego warto testować nasze poglądy na konkretnych problemach. Kontynuuj czytanie