Zasada partnerstwa w Funduszach Europejskich to rzecz poważna. Można sobie w nią nie wierzyć. Można uważać, że wszystkie te zapisy o wartości dodanej, o lepszym wydatkowaniu itp. to fikcja. Można, ale lekceważyć zasady partnerstwa nie można, bo to się może odbić się nam wszystkim czkawką. Organizacje pozarządowe, partnerzy społeczni, samorządy lokalne mają prawo być traktowani jak partnerzy – i to jest wymóg, oblig, konieczność, z której będziemy się przed Komisją tłumaczyć, każda instytucja zarządzająca Programem Operacyjnym.
Balon próbny
W sprawozdaniach rocznych poszczególnych Programów Operacyjnych o realizacji zasady albo nic, albo ogólniki, typu „partnerzy uczestniczyli w posiedzeniach Komitetu Monitorującego”. Zapytaliśmy kilku sekretariatów o realizację zasady partnerstwa i otrzymaliśmy odpowiedź np. taką: „proszę o wyjaśnienie, o jakie konkretnie sprawozdanie z realizacji zasady partnerstwa chodzi? Wytyczne w zakresie realizacji partnerstwa na lata 2014-2020 (roz. 8.5) odnoszą się do art. 50 rozporządzenia ogólnego 1303 i informacje w sprawozdaniu rocznym dotyczące roli partnerów w danym PO będziemy przedstawiać w 2017 r. (sprawozdanie za 2016 r.). Czy o to chodzi?”. Tak, o to chodzi, ale to, że sprawozdać się trzeba w roku przyszłym, nie oznacza, że można nic nie robić. Komisja Europejska wydała specjalne Rozporzadzenie delegowane Kodeks Partnerstwa, nie po to powstały Wytyczne zasady realizacji zasady partnerstwa, by wszystko robić wszystko jak zwykle.
Wymogi
Wytyczne wyraźnie mówią o minimalnym katalogu działań podejmowanych przez instytucje zarządzające w celu realizacji zasady partnerstwa. Minimalnym, a zatem mniej już nie można, można natomiast, i właściwie trzeba, więcej. Wytyczne mówią przede wszystkim o tym, że Realizacja zasady partnerstwa podlega systematycznemu monitoringowi oraz ocenie. Ponadto Instytucje uczestniczące w realizacji PO na lata 2014-2020 angażują w proces monitoringu realizacji zasady partnerstwa właściwych partnerów, zgodnie z zakresem ich działania i kompetencjami.
Co więcej, ocena realizacji zasady partnerstwa na poziomie PO jest prowadzona przez IZ danym PO w porozumieniu i we współpracy z partnerami wchodzącymi w skład właściwego KM i powinna uwzględniać zróżnicowane perspektywy oraz potrzeby tych partnerów, informacje tej oceny są zaś przedstawiane właściwemu KM przez IZ danym PO. Właściwy KM analizuje te informacje i może przedstawić rekomendacje w zakresie realizacji zasady partnerstwa.
Ściągawka…
- zasada ta jest jedną z podstawowych reguł, na których opiera się programowanie, wdrażanie, monitorowanie i ewaluacja środków funduszy polityki spójności UE;
- okres programowania 2014-2020 powinien przynieść poprawę jakości realizacji zasady partnerstwa w stosunku do okresu programowania 2007-2013.
Mamy nadzieję, że partnerzy nie zrezygnują z tej możliwości współuczestniczenia w całym systemie, bo zgadzają się z Wytycznymi, że Partnerstwo stanowi integralny element procesu budowy kultury dialogu społecznego i partycypacji społecznej oraz podlega stałej ewolucji i adaptacji do potrzeb wszystkich jego uczestników.
