W kolejnych odcinkach będziemy próbować wypełniać treścią (lub tylko pytaniami) zaproponowany schemat opisujący system udziału obywateli w działaniach na rzecz zdrowia. Teraz jednak warto wrócić na chwilę do kwestii bieżących, a więc konsultacji Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, które trwają do końca września. Każdy obywatel, a więc i każdy pacjent, i każdy członek czy wolontariusz organizacji działających w obszarze służby zdrowia może, pewnie nawet powinien, wypowiedzieć się w kwestii planowanych działań rządu, które bezpośrednio dotyczą ochrony zdrowia.
Oczywiście cała Strategia to ogromny, nieledwie 300-stronicowy dokument, ale dwa obszary wydają się szczególnie – z naszego punktu widzenia – interesujące.
Instytucje prorozwojowe i strategiczne zarządzanie rozwojem
Rząd przewidział w swojej strategii realizację projektów kluczowych, m.in. tych określonych jako „Zmiany i dostosowania w funkcjonowaniu systemu ochrony zdrowia, w tym reformy instytucjonalne”. Jak czytamy, te „zmiany będą służyć poprawie efektywności wykorzystania środków publicznych przeznaczanych na zdrowie zarówno na szczeblu centralnym, jak i regionalnym. Planuje się utworzenie Państwowego Funduszu Celowego „Zdrowie”, który zastąpi Narodowy Fundusz Zdrowia. Reforma obejmie sposób finansowania świadczeń zdrowotnych, którymi na poziomie centralnym będzie administrować minister zdrowia, a na poziomie regionalnym agendy przy wojewodzie. Wzmocniona zostanie koordynacja opieki zdrowotnej poprzez zbudowanie sprawnego systemu zarządzania powszechnie dostępną służbą zdrowia, zwłaszcza w zakresie nowej podstawowej opieki zdrowotnej (zespołów POZ), powołania Urzędu Zdrowia Publicznego, stworzenia sieci szpitali, co w całości przyczyni się do skrócenia kolejek do lekarzy, badań i szpitali”.
Wzmocnienie aktywności administracji na rzecz współpracy, partnerstwa i kapitału społecznego, poszerzona partycypacja społeczna
Zwiększenie aktywności administracji w tym obszarze musi cieszyć. Pytanie, czy zaplanowane działania są wystarczające. A są to m.in.
- upowszechnienie i wspieranie tworzenia programów współpracy z organizacjami pozarządowymi przez administrację publiczną;
- usprawnienie systemu konsultacji publicznych zarówno projektów aktów prawnych znajdujących się w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, jak również założeń aktów prawnych będących na wstępnym etapie przygotowywania oraz udział interesariuszy w analizie ex-post;
- poprawa umiejętności organizowania debat publicznych w istotnych dla społeczeństwa sprawach oraz poprawa komunikacji rządu ze społeczeństwem.
Wydaje się, że w konsultacjach należy zwrócić uwagę m.in. na fakt, że brakuje tu działań umożliwiających rzeczywiste włączenie obywateli i ich organizacji do dialogu obywatelskiego, tym bardziej, że projekty kluczowe przewidziane do przygotowania i realizacji do roku 2020 to:
- Programy urzędów administracji centralnej i urzędów wojewódzkich dotyczące współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi interesariuszami, w tym zwłaszcza: [tu dokument poddany konsultacjom jest niekompletny];
- Upowszechnienie dobrych praktyk dotyczących sposobów komunikacji z interesariuszami, włączania ich w wypracowanie nowych, innowacyjnych rozwiązań, procesu uczenia się wzajemnego, korzystania z ekspertyzy, podejmowania wspólnych inicjatyw, wspólnego angażowania się w analizę ex-post działających ustaw i rozporządzeń;
- Przyjęcie i wprowadzenie w życie ustawy o centrum budowy społeczeństwa obywatelskiego.
Organizacje pozarządowe, i to nie tylko te działające w obszarze zdrowia, powinny zabrać głos w tych konsultacjach.
