Od jakiegoś czasu mówi się o likwidacji Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Zaczął Pełnomocnik ds. rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, twierdząc, że FIO jest za mało obywatelskie i za bardzo rozproszone (zbyt wiele priorytetów), i że powinno przejść pod zarząd mitycznego już Narodowego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych. W oczywistym sporze kompetencyjnym (w polityce państwa obowiązuje niepisana zasada, że gdzie dwie instytucje publiczne się biją, tam obywatel traci) Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na taki pomysł się nie godziło – ograniczyłoby to kompetencje ministerstwa. I podjęto działania. Zmieniono zasady działania FIO w 2017 r. (m.in. zlikwidowano projekty wieloletnie), by wygasić funkcjonowanie Funduszu w obecnym kształcie. W Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju Fundusz Inicjatyw Pozarządowych w ogóle się nie pojawił, mimo że strategia mówi o „zwiększeniu udziału społecznego (w tym organizacji społeczeństwa obywatelskiego) w rozwoju społeczno-gospodarczym”. Co nas czeka?
Propozycja rządowa
Wczoraj Komitet Monitorująco-Sterujący otrzymał mający być dyskutowany jutro Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2018-2023, w którym zakłada się, że „Program powinien koncentrować swoje oddziaływanie na priorytetowych dla rządu politykach publicznych w obszarach wsparcia rodziny, zabezpieczenia społecznego oraz solidarności społecznej”. Oznacza to w istocie trzy priorytety: Rodzina, Młodzież, Ekonomia Społeczna. Czy to modyfikacja czy nowy program?
Reakcja pozarządowa
Z niecierpliwością czekać należy na reakcję strony pozarządowej. Jest tu kilku graczy:
1 Komitet Monitorująco-Sterujący. W jego kompetencji jest m.in. „okresowe kontrolowanie postępu w zakresie osiągania celu głównego oraz celów szczegółowych, określonych w PO FIO na podstawie informacji przedkładanych przez Ministra” czy „przedkładanie Ministrowi propozycji zmian PO FIO ułatwiających realizację jego celów”. Teraz jednak Ministerstwo chce zmienić cele FIO, które – przypomnijmy – do tej pory wyglądały tak:.
Cel ogólny
Zwiększenie zaangażowania obywateli i organizacji pozarządowych w życie publiczne.
Cele szczegółowe
Zwiększenie ilości inicjatyw oddolnych.
Wzrost liczby obywateli angażujących się w działania organizacji pozarządowych i inicjatywy lokalne.
Wzrost partycypacji obywateli w sprawach publicznych.
Wzmocnienie potencjału III sektora.
Tak więc Komitet oczywiście może dyskutować nad propozycją rządową, ale w istocie nie jest w jego kompetencjach zmiana celów FIO, może co najwyżej wyraźnie powiedzieć, że proponowane zmiany znacząco zmniejszą realizację pierwotnych celów.
2. Rada Działalności Pożytku Publicznego. To ona opiniowała przedstawicieli do Komitetu Monitorująco-Sterującego i to tu powinny odbywać się pierwsze rozmowy na temat zmiany w koncepcji Funduszu. Na razie oficjalnie RDPP nic o tym nie wie.
3. Organizacje pozarządowe i ich federacje. To one są bezpośrednio zainteresowane funkcjonowaniem FIO. Twierdzenie, że zmiany FIO wynikają wprost z konsultowanej właśnie Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, nie mogą w żadnym razie być podstawą twierdzenia, że zmiany te zostały poddane konsultacjom publicznym.
Tak więc praca nad FIO będzie papierkiem lakmusowym stosunku rządu, lub jednego resortu, do organizacji pozarządowych. System nakazowo-rozdzielczy czy partnerstwo?
